Referaty – czwartek – 16 marca 2023
Urszula Łachut, Maciej Pawlica
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Można inaczej
W swoim wystąpieniu spojrzymy na zagadnienia związane z kształceniem nauczycieli z perspektywy studentów piątego roku kierunku matematyka nauczycielska. Przedstawimy swoje doświadczenia związane z planowaniem i prowadzeniem lekcji w liceum. Podzielimy się również uwagami na temat wybranych aspektów przygotowania do zawodu nauczyciela matematyki oraz zaproponujemy zmiany, które według nas mogłyby pomóc młodym nauczycielom w pierwszych latach pracy w szkole.
Maciej Zięba
Synthetify Labs
AI: od asystenta do współpracownika
W dzisiejszych czasach sztuczna inteligencja (AI) jest coraz powszechniej stosowana w różnych dziedzinach, od automatyzacji pracy po rozwiązywanie skomplikowanych problemów. W referacie pokażę jak AI przeszła drogę od bycia jedynie asystentem, do bycia pełnoprawnym współpracownikiem, a także omówię aktualnie dostępne możliwości tej technologii i przykłady zastosowania AI w różnych dziedzinach. Odniosę się też do potencjalnych zagrożeń związanych z rozwojem AI, np. dotyczących miejsc pracy czy bezpieczeństwa danych. W końcu przedstawię perspektywy rozwoju AI i zmiany, jakich możemy się spodziewać w przyszłości. Celem tego referatu jest pokazanie, jak AI staje się coraz ważniejszym elementem współczesnego świata i jakie korzyści oraz zagrożenia niesie ze sobą jej rozwój.
Referaty – piątek – 17 marca 2023
Sesja 1A
Agata Hoffmann
Uniwersytet Wrocławski
Oś liczbowa - pojęcie, zrozumienie, wykorzystanie
W procesie edukacji oś liczbową wykorzystujemy już od poziomu nauczania początkowego. Z jej pomocą ilustrujemy lub wyjaśniamy inne pojęcia i procesy. Okazuje się, że istnieje wiele błędów w rozumieniu tego pojęcia. W moim wystąpieniu chcę się skupić na tym jakie to błędy, skąd się biorą i jak można je korygować.
Kamila Klonowska, Barbara Michalak, Mariusz Ochla
Polsko-Angielska Szkoła Podstawowa MENTIS, Warszawa
Zagrożenia i wyzwania w pracy z uczniem zdolnym
Z perspektywy nauczycieli nauk ścisłych przedstawimy wyzwania stojące przed pedagogami, którzy mają przywilej i odpowiedzialność pracy z uczniami wybitnie uzdolnionymi. Szkoła jest prawnie zobligowana do wspierania wszystkich uczniów mających specjalne potrzeby edukacyjne, a do nich należy zaliczyć osoby wybitnie uzdolnione. Właściwe wspieranie uzdolnień, kierowanie zainteresowań oraz rozwój intelektualny nie powinny alienować uzdolnionego ucznia od rówieśników i wpędzać go w poczucie osamotnienia. Z drugiej strony, należy pamiętać, że intensywna praca z uczniem zdolnym nie może wpływać negatywnie na resztę klasy u której - szczególnie w przypadku uczniów mających niską samoocenę i podatnych na depresję - istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia wyuczonej bezradności.
W swoim wystąpieniu zaproponujemy serię technik pracy z uczniem wybitnie uzdolnionym pozwalających zrównoważyć konieczność wsparcia rozwoju ucznia z potrzebą budowania relacji koleżeńskich w grupie. Odniesiemy się również krytycznie do niektórych popularnych metod pracy z uczniem zdolnym, naświetlając zagrożenia w rozwoju, jakie powodują lub mogą powodować.
Sesja 1B
Agnieszka Bojarska-Sokołowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Motywowanie studentów edukacji wczesnoszkolnej do samodzielnego rozwiązywania problemów matematycznych
Podczas wystąpienia przedstawię sposób motywowania studentów kierunków pedagogika szkolna do samodzielnych odkryć, rozwiązań problemów matematycznych. Przeprowadziłam to w formie interaktywnych zajęć, podczas których studentki na poszczególnych wyspach tematycznych rozwiązywały problemy matematyczne. Podczas uczenia się mogło im pomóc manipulowanie przedmiotami. Badanie zrealizowano w procedurze action reasearch. Krótko omówię wyniki badania w czterech zakresach czynności badacza: przygotowanie środowiska uczenia się (organizacja badań), obserwacja badanych, komunikacja ze studentami (wywiady ze studentami), wykorzystanie wyników.
Katarzyna Kruk-Babik
Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Oleszycach
Wykropkowana matematyka
Co dla matematyka oznacza kropka? Czy służy tylko do zapisu liczb? Jakie znaczenie ma w geometrii?
Zacznijmy więc od kropki...
Sesja 2A
Tomasz Szwed
Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu
Pojęcia statystyczne w programie liceum i ich kontekst w statystyce opisowej
W swoim wystąpieniu omówię znaczenie podstawowych pojęć statystycznych mających swoje miejsce w podstawie programowej kształcenia matematycznego w liceum i technikum. Skupię się na miarach tendencji centralnej i miarach rozproszenia. Pokażę różne odniesienia w podręcznikach szkolnych w zależności od wybranych programów nauczania. Dodatkowo omówię pojęcie wartości oczekiwanej. Całość zanurzę w statystyce opisowej, mało znanej nauczycielom i uczniom szkół średnich.
Jarosław Kowalski
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
Nauczanie statystyki z pakietem R
Ucząc statystyki – nauki, która zajmuje się danymi liczbowymi dotyczącymi zjawisk masowych – stawiamy pytania o to, jakie informacje można uzyskać na podstawie danych statycznych i w jakim stopniu są one miarodajne. Statystyka jest obecna w wielu dziedzinach i istnieje wiele dziedzin, w których odgrywa fundamentalną rolę w dokonującym się postępie wiedzy. Jak organizować proces jej nauczania? Jak przekonywać i zachęcać uczniów do jej uczenia się? Czy w ogóle można nią zainteresować młodzież?
Niebagatelną, a wręcz wiodącą rolę może tutaj odegrać komputer, a w szczególności oprogramowanie statystyczne, które gromadzi, porządkuje, klasyfikuje i ilustruje graficznie zgromadzone podczas obserwacji wyniki. I trzeba przyznać, że robi to o wiele szybciej niż człowiek... Wykorzystanie odpowiedniego oprogramowania może być punktem wyjścia do poznania nowych pojęć i opanowania nowych treści. Z przeprowadzonych przeze mnie obserwacji wynika, że zastosowanie oprogramowania zwiększa u uczniów aktywność i samodzielność, rozbudza w nich zainteresowanie przedmiotem. Dzięki niemu uczniowie łatwiej stosują zdobyte wiadomości i umiejętności, a tym samym bardziej rozwijają u siebie odpowiednie sprawności umysłowe i zdolności twórcze.
Przedstawię przykłady analiz statystycznych, które mogą być wykorzystane w procesie dydaktycznym w nauczaniu szkolnym. Podstawowe operacje wykonywania obliczeń statystycznych, wizualizacji zebranych danych oraz ich implementacje w języku R wymagającą elementarnej znajomości tego pakietu, co może przyczynić się do lepszego zrozumienia podstaw statystyki.
Daniel Wójcik
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Rachunek prawdopodobieństwa na nowo obecny w szkole ponadpodstawowej
Zagadnienia związane z losowością odnajdujemy w wielu dziedzinach życia i nauki, dlatego niezwykle ważnym staje się odpowiednie ich ukazanie w ramach zajęć dydaktycznych w szkole ponadpodstawowej. Warto, aby uczeń ukształtował w sobie przekonanie, że obliczeniami z rachunku prawdopodobieństwa można i należy kierować się w życiu codziennym.
W swoim wystąpieniu zwrócę uwagę m.in. na:
Zaprezentuję również szereg przykładów mogących znaleźć swoje zastosowanie na lekcjach matematyki w szkole ponadpodstawowej.
Sesja 2B
Monika Czajkowska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Trudności uczniów szkół średnich z wyrażaniem własnej myśli matematycznej
W referacie omówię wyniki badań własnych, prowadzonych w latach 2020-2023, dotyczących trudności uczniów z wyrażaniem własnej myśli matematycznej i prezentacją rozumowania. Podstawową metodą badawczą były: analiza dokumentów (prac uczniów o różnym poziomie wiedzy i umiejętności matematycznych) i wywiad. W referacie dokonam pewnej klasyfikacji tych trudności. Przedstawię również próby określenia ich źródeł.
Adrian Karpowicz
Uniwersytet Gdański
Wizualizacja pojęć i twierdzeń matematycznych w programie GeoGebra
Jedną z możliwości, jaką daje program GeoGebra, jest tworzenie animacji komputerowych. Animacje mogą być zastosowane do zobrazowania w sposób dynamiczny danego pojęcia lub twierdzenia matematycznego. Mogą również posłużyć do badania obiektów matematycznych i stawiana hipotez na ich temat.
Na podstawie prowadzonych przeze mnie zajęć na kierunku matematyka nauczycielska oraz warsztatów dla uczniów będę chciał omówić moje doświadczenia związane z zastosowaniem animacji komputerowych w odkrywaniu zależności geometrycznych, a następnie próbie ich uzasadnienia.
Natalia Nowosińska, Marek Janasz
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Geometryczne wizualizacje w szkole ponadpodstawowej
Celem referatu jest przedstawienie przykładów praktycznych zastosowań szeroko pojętej technologii informacyjnej w kontekście transgresyjnych aspektów nauczania matematyki na poziomie szkoły ponadpodstawowej.
Referaty laureatów konkursu im. A.Z. Krygowskiej na najlepszą studencką pracę z dydaktyki matematyki
Estelle Szafran-Florian
Kolegium Europejskie, Kraków
Matematyzacja i modelowanie - porównanie umiejętności uczniów realizujących program IB DP lub polską podstawę programową
Liczne różnice między polską podstawą programową a podstawą programową realizowaną w IB DP (International Baccalaureate Diploma Programme - program matury międzynarodowej) zainicjowały chęć zbadania, czy różnice istnieją również w umiejętnościach uczniów kończących te ścieżki edukacyjne. W badaniu główny nacisk położono na pojęcie funkcji i jej zastosowania w modelowaniu.
Uczniowie w programie IB DP uczący się przedmiotu Mathematics: Applications and Interpretation (Matematyka: zastosowania i interpretacja) realizują aktywności wymagające od nich używania matematyki w pozamatematycznych kontekstach częściej niż ich rówieśnicy uczący się według polskiej podstawy programowej. Założono zatem, że uczniowie programu IB DP osiągną lepsze wyniki w zadaniach umieszczonych w pozamatematycznym kontekście, natomiast uczniowie realizujący polską podstawę programową osiągną lepsze wyniki w zadaniach umieszczonych w kontekście czysto matematycznym.
Powyższe założenia sprawdzono w badaniu, w którym uczniowie obu programów zostali poproszeni o wypełnienie kwestionariusza badawczego ze starannie dobranymi zadaniami z zakresu funkcji, umieszczonymi w pozamatematycznym, albo w czysto matematycznym kontekście. Po analizie wyników okazało się. że różnice w umiejętnościach niezupełnie odzwierciedlają różnice w podstawach programowych.
Podczas referatu krótko omówię różnice w podstawach programowych, metodologię moich badań, a także wnioski, które udało się sformułować.
Katarzyna Seweryn
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
O kolejności wykonywania działań arytmetycznych
W swoim referacie przedstawię wybrane problemy dydaktyczne związane z kolejnością wykonywania działań arytmetycznych, które były przedmiotem mojej pracy licencjackiej O kolejności wykonywania działań arytmetycznych. Podczas wystąpienia pokażę ciekawe przykłady, które pozwalają uświadomić sobie, że reguły kolejności wykonywania działań nie mają charakteru nakazu. Przedstawię także kluczowe wyniki dwóch przeprowadzonych przeze mnie badań, w których udział wzięli uczniowie szkół podstawowych oraz nauczyciele matematyki zatrudnieni w szkołach różnego typu.
Sylwia Pater
XII Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie
Intuicyjny i racjonalny system podejmowania decyzji podczas rozwiązywania zadań matematycznych – badania eyetrackingowe
Znaczna część badań nad edukacją matematyczną dotyczy relacji między intuicyjnym a analitycznym sposobem myślenia i zachowania. Różnice między tymi dwoma sposobami myślenia są rygorystycznie i solidnie uwypuklone w tym, co psychologowie poznawczy nazywają teorią podwójnego procesu (ang. dual-process theory) (Leron i Hazzan, 2006). Zgodnie z tą teorią nasze poznanie i zachowanie funkcjonują przy współpracy dwóch systemów myślowych: intuicyjnego Systemu 1 (tzw. myślenie szybkie) oraz racjonalnego Systemu 2 (tzw. myślenie wolne). W swoim wystąpieniu krótko scharakteryzuję te dwa systemy podejmowania decyzji oraz przedstawię zestawienie omówionej teorii podwójnego procesu z teorią dydaktyki matematyki i używaną w niej terminologią.
Główną częścią mojego referatu będzie omówienie wyników badań empirycznych z zastosowaniem eyetrackingu, które zostały przeprowadzone na potrzeby mojej pracy magisterskiej poświęconej analizie zjawiska aktywowania racjonalnego systemu podejmowania decyzji i przełamywania intuicyjnego systemu narzucającego błędne odpowiedzi podczas rozwiązywania zadań matematycznych. Warto zaznaczyć, że na podejmowane decyzje ma wpływ duża liczba czynników, takich jak na przykład impulsywny lub refleksyjny styl poznawczy badanego. W swojej pracy omówiłam wybrane hipotetyczne czynniki, od których może zależeć umiejętność uruchamiania myślenia racjonalnego i skuteczność w rozwiązywaniu zadań matematycznych. Ponadto poddałam analizie powiązanie matematycznego doświadczenia badanych z poprawnością rozwiązywania przez nich zadań z zestawu badawczego oraz opisałam wpływ wskazówek na uruchomienie krytycznego, racjonalnego myślenia i udzielenia poprawnej odpowiedzi.
Referaty – sobota – 18 marca 2023
Katarzyna Buchinger-Janasz
Polish Academy of Social Sciences and Humanities w Londynie
Quam necessaria sit atribus mathematica. Matematyczna wyobraźnia w estetyce melancholii
Wystąpienie porusza kwestię obecności matematycznej wyobraźni w estetyce melancholii. Dokonując próby definicji zjawiska melancholii, wywodzę je ze starożytnych teorii humoralnych, wiążąc je miedzy innymi z pitagorejską i platońską symboliką liczb. Analizuję też powody i przejawy obecności matematyki, a głównie geometrii, w estetyce melancholii (zwłaszcza w XIV i XV wieku).
Olga Tereszkiewicz
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Edukacja matematyczna w Tanzanii
W swoim wystąpieniu opowiem o tym, jak w teorii i praktyce wygląda edukacja matematyczna w Tanzanii. Dla zrozumienia specyfiki kształcenia w Tanzanii, niezbędne jest poznanie uwarunkowań kulturowych, społecznych i ekonomicznych edukacji w tym kraju, zatem postaram się je krótko przybliżyć, zwracając szczególną uwagę na to, co może być szokujące dla osób, które żyją i uczą się w Europie. W referacie podzielę się również swoimi doświadczeniami z prowadzenia lekcji matematyki w szkole średniej w Tanzanii.